สลิงลิฟต์อายุเท่าไหร่? สัญญาณเปลี่ยนสลิงที่ควรรู้
1. อายุการใช้งานของสลิงลิฟต์
- ตามมาตรฐานของผู้ผลิต
ผู้ผลิตลิฟต์และสลิงลิฟต์แต่ละรายจะกำหนดอายุการใช้งานไว้ในคู่มือหรือใบรับรอง เช่น 510 ปี หรืออาจนานกว่านั้น ขึ้นอยู่กับวัสดุที่ใช้ การออกแบบ และมาตรฐานการผลิต
- ตามปริมาณการใช้งาน (Load & Usage Frequency)
อาคารที่มีการใช้งานลิฟต์ตลอดทั้งวัน เช่น ห้างสรรพสินค้า โรงพยาบาล หรืออาคารสำนักงานขนาดใหญ่ สลิงลิฟต์จะสึกหรอเร็วกว่าลิฟต์ในอาคารพักอาศัยที่มีการใช้ลิฟต์ไม่ถี่
- ตามสภาพแวดล้อม
หากช่องลิฟต์มีความชื้นหรือฝุ่นสูง หรืออยู่ใกล้ทะเลจนเกิดการกัดกร่อนจากเกลือในอากาศ วัสดุของสลิงจะเสื่อมคุณภาพเร็วขึ้น
- ตามการบำรุงรักษา
การตรวจสอบและหล่อลื่นสลิงสม่ำเสมอ จะช่วยยืดอายุการใช้งานอย่างเห็นได้ชัด หากขาดการดูแลหรือซ่อมบำรุงที่ดี อายุการใช้งานจะสั้นลง
โดยทั่วไป หากลิฟต์ถูกใช้งานอย่างปกติและมีการบำรุงรักษาที่ถูกต้อง สลิงลิฟต์สามารถมีอายุการใช้งานเฉลี่ยอยู่ในช่วง 510 ปี หรืออาจมากกว่านั้น หากมีการตรวจสอบสภาพอย่างเข้มงวดและเปลี่ยนตามระยะเวลาหรือค่าที่กำหนดโดยผู้ผลิต
2. สัญญาณบอกเหตุที่ควรเปลี่ยนสลิง
- สายลวดขาดหรือหลุดลุ่ย (Broken Wires)
หากพบว่าในสลิงมีลวดเหล็กบางเส้นขาด หรือเห็นเป็นขุยหลุดลุ่ย แสดงว่าสลิงกำลังเสื่อมสภาพ ควรเปลี่ยนสลิงใหม่โดยเร็วที่สุดเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ
- สนิมหรือการกัดกร่อนที่เห็นได้ชัด (Corrosion)
ถ้ามีสนิมขึ้นหนา หรือสลิงมีรอยเปื่อยจากการกัดกร่อน การรับน้ำหนักจะลดลง และเสี่ยงต่อการขาดฉับพลัน
- บิดตัวหรือมีรอยขูดผิดปกติ (Kinking or Abrasion)
การใช้ลิฟต์เกินพิกัดหรือการตึงของสลิงที่ไม่สมดุล อาจทำให้สลิงบิดตัวหรือถูกขูดจนเกิดรอยลึก ซึ่งเป็นอันตรายต่อความปลอดภัย
- สายหย่อนหรือขาดแรงตึง (Uneven Tension)
หากสลิงบางเส้นหย่อนกว่าปกติหรือมีแรงดึงไม่เท่ากัน จะทำให้ลิฟต์เอียงหรือส่งแรงกระแทกขณะเคลื่อนที่ ควรตรวจสอบและเปลี่ยนใหม่เมื่อจำเป็น
- เสียงผิดปกติขณะใช้งาน (Unusual Noise)
หากมีเสียงเสียดสี แกรก ๆ หรือเสียงกึกกักขณะลิฟต์เคลื่อนที่ อาจเกิดจากสลิงเสื่อมสภาพหรือมีสิ่งแปลกปลอมติดอยู่
3. แนวทางการยืดอายุสลิงลิฟต์
- ตรวจสอบและซ่อมลิฟต์อย่างสม่ำเสมอ
กำหนดตารางการตรวจเช็กสลิง เช่น รายเดือนหรือรายไตรมาส เพื่อป้องกันการสึกหรอที่ลุกลาม
- หล่อลื่นสลิง (Lubrication)
ใช้น้ำมันหล่อลื่นหรือจาระบีที่เหมาะสม เพื่อลดการเสียดสีและป้องกันการเกิดสนิม
- ควบคุมการใช้งานเกินพิกัด (Overload Control)
หมั่นสังเกตและติดสติกเกอร์แจ้งน้ำหนักที่ลิฟต์รับได้ รวมถึงติดตั้งเซนเซอร์ตรวจจับภาระเกิน (Overload Sensor) เพื่อป้องกันการสึกหรอที่เร็วขึ้น
- ใช้วัสดุสลิงที่มีมาตรฐาน
เลือกสลิงลิฟต์ที่ผลิตตามมาตรฐานสากล เช่น EN, ASTM หรือ JIS เพื่อลดความเสี่ยงในการเสื่อมสภาพก่อนเวลา
4. เลือกผู้เชี่ยวชาญในการเปลี่ยนสลิงลิฟต์
- มีใบอนุญาตหรือใบรับรองในการติดตั้งลิฟต์
เพื่อความปลอดภัย ควรตรวจสอบว่าผู้เชี่ยวชาญหรือบริษัทที่จ้างมีใบอนุญาตและประสบการณ์ด้านลิฟต์
- ประเมินและเสนอราคาตามสภาพจริง
การเปลี่ยนสลิงไม่ควรตัดสินใจจากราคาถูกเพียงอย่างเดียว แต่ควรพิจารณาผลิตภัณฑ์และมาตรฐานความปลอดภัยเป็นสำคัญ
- บริการหลังการขายและการรับประกัน
ผู้ให้บริการที่ดีควรมีระบบดูแลหลังเปลี่ยนสลิงแล้ว เช่น ตรวจสอบซ้ำหรือปรับตั้งค่าให้เหมาะสม เพื่อป้องกันปัญหาระยะยาว
5. สรุป
การดูแลสลิงลิฟต์ให้พร้อมใช้งานอย่างปลอดภัยและยืดอายุการใช้งาน คือหนึ่งในหัวใจหลักของการซ่อมลิฟต์ การเข้าใจอายุการใช้งานเฉลี่ยของสลิง และสังเกตสัญญาณบอกเหตุที่ควรเปลี่ยนสลิงเป็นปัจจัยที่ช่วยลดอุบัติเหตุ และประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาว หากพบอาการผิดปกติควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อตรวจสอบและเปลี่ยนสลิงอย่างถูกวิธีและทันเวลา
เคล็ดลับ: จดบันทึกประวัติการบำรุงรักษาและการเปลี่ยนสลิงของลิฟต์อย่างละเอียด จะช่วยคาดการณ์ช่วงเวลาที่เหมาะสมสำหรับการเปลี่ยนสลิงครั้งต่อไป และทำให้การวางแผนซ่อมบำรุงเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ